Ból stawów – przyczyny, objawy, leczenie

Ból stawów zazwyczaj kojarzony jest z dolegliwościami osób starszych, jednak obecnie coraz częściej dotyka on również te znacznie młodsze. Wiele zależy tu także od przyczyny bolesności. Może być nią choroba w obrębie samych stawów, np. reumatyzm lub stany zapalne różnego pochodzenia, a także choroby ogólnoukładowe czy urazy i przeciążenia. Dowiedz się więcej o bólu stawów i poznaj jego przyczyny oraz sposoby leczenia!

Ból stawów – przyczyny

Przyczyny bólów stawów nie zawsze tkwią w poważniejszej chorobie. Bardzo często bolące stawy są bowiem następstwem ich przeciążenia, np. przez zbyt intensywny wysiłek fizyczny, a także dźwiganie nadmiernego ciężaru. Dlatego też bardzo często spotyka się ból stawów w ciąży, a także u osób otyłych lub z nadwagą. W takich przypadkach dolegliwości mogą wiązać się między innymi z bólami rąk i nóg. Ból stawów wynikać może również z urazów mechanicznych, w tym zwichnięcia bądź skręcenia.

Częste przyczyny bólu stawów to także choroby reumatyczne. Tego typu problemy bywają już znacznie poważniejsze, z czasem schorzenie często zaczyna bowiem zajmować cały organizm, prowadząc do poważniejszej niesprawności, a w skrajnych przypadkach, szczególnie przy braku leczenia, nawet do śmierci. Jednym ze schorzeń reumatycznych, wywołujących ból stawów, będzie RZS, czyli reumatyczne zapalenie stawów. Charakterystycznym objawem będzie tu opuchlizna w miejscu powstania stanu zapalnego, a także wyraźne sztywnienie. W dalszych etapach postępowania choroby zaczyna ona obejmować inne układy w ciele. Dodatkowo często występują również objawy grypopodobne, w tym ogólne zmęczenie i poczucie rozbicia. Do schorzeń reumatycznych, wywołujących bóle mięśni i stawów oraz osłabienie, należy również ŁZS, czyli łuszczycowe zapalenie stawów. Charakterystyczne w jego przebiegu są zmiany w strukturze płytki paznokciowej, a także problemy z układem krwionośnym lub narządem wzroku. Warto wiedzieć, że schorzenie niekiedy zaczyna się wyłącznie w jednym, czasem niewielkim stawie, np. palca, aby potem zamienić się w ból wszystkich stawów. Do innych chorób reumatycznych zaliczyć można też zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa oraz ostrą gorączkę reumatyczną, która może być jedną z przyczyn wędrujących bólów stawów.

Przyczyną bólu stawów mogą być również inne schorzenia, w tym ogólnoukładowe, jak toczeń rumieniowaty, w przebiegu którego obserwuje się między innymi charakterystyczny rumień na twarzy przybierający kształt motyla, a także twardzina układowa, która charakteryzuje się stwardnieniem tkanki łącznej, zwykle przede wszystkim skóry, a z czasem również narządów wewnętrznych.

Źródłem bólu stawów w nocy może być z kolei dna moczanowa, należąca do chorób metabolicznych. W jej przebiegu można spotkać się również z podwyższona temperaturą ciała i poczuciem zmęczenia. Dolegliwości nasilają się podczas spoczynku, ponieważ wtedy właśnie obniża się ciepłota ciała. Do innych przyczyn bólu stawów zaliczyć można też między innymi boreliozę, zmiany nowotworowe, infekcje bakteryjne, choroby zapalnej jelit, zażywanie niektórych leków, a także rozmaite stany zapalne z innych niż wymienione przyczyn.

Objawy towarzyszące bólowi stawów – co powinno zaniepokoić?

Jeżeli bólowi stawów nie towarzyszą inne symptomy, a przy tym nie trwa on zbyt długo, najczęściej nie ma powodu do zmartwień. Niepokoić powinno natomiast przedłużanie się tego typu dolegliwości, szczególnie powyżej 7 dni. Z porady specjalisty koniecznie należy skorzystać również w momencie, gdy bólom stawowym towarzyszą zmiany takie, jak zaczerwienienie, opuchlizna czy sztywność stawów. Znaczenie ma również moment wystąpienia bolesności. Jeżeli zazwyczaj występuje ona w nocy, a także jeśli rano dotknięta problemem osoba ma problem z rozruszaniem kończyn nawet przez ok. godzinę bądź dłużej, może to oznaczać poważniejsze schorzenie. Należy zwrócić też uwagę na takie symptomy, jak ogólne złe samopoczucie, bóle mięśni, gorączkę, zmniejszenie apetytu czy utratę masy ciała bez wyraźnej przyczyny.

W przypadku wystąpienia tych, a także wszelkich innych, niepokojących objawów współistniejących z bólem stawów, lekarz może zalecić badania krwi. W przypadku podejrzenia np. początków stanów zwyrodnieniowych konieczne może być także USG lub badanie rezonansem magnetycznym. Czasem pomocniczo przeprowadza się również tomografię komputerową.

Co na ból stawów – metody leczenia

Aby skutecznie pokonać ból stawów, z pewnością należy zacząć od rozpoznania jego przyczyny i rozpocząć kurację. W niektórych sytuacjach, np. poważniejszych urazach, konieczna może być nawet operacja. Zazwyczaj pacjentom zaleca się również rehabilitację, problemy związane z bólem stawów bardzo często wiążą się bowiem także z ograniczeniem ruchomości w ich obrębie. Jej rodzaj zależeć będzie w dużej mierze od przyczyny problemu.

W niektórych sytuacjach, np. zmianach zwyrodnieniowych, polecane mogą być również iniekcje z żelu zawierającego kwas hialuronowy. Niektórym pacjentom mogą pomóc też zimne okłady.

Pomocniczo na bolące stawy zaleca się również miejscowe stosowanie preparatów z grupy NLPZ, które pozwolą zmniejszyć ból, dzięki czemu przyniosą ulgę pacjentowi. Można stosować je w różnych formach, np. zastrzyków, środków doustnych, a także miejscowo, w tym w formie wygodnych plastrów. Plastry Itami, zawierające wyjątkowo skuteczny w przypadku bólu stawów diklofenak, doskonale sprawdzą się w tej roli. Nie tylko doskonale przylegają do skóry i pozwalają jej oddychać, lecz także, dzięki zawartości substancji czynnej, stopniowo uwalniają środek przeciwbólowy i przeciwzapalny.

Jeżeli ból występuje tylko w jednym stawie, zaleca się również jego odciążenie. W przypadku osób z wyraźną nadwagą, które cierpią na ból stawów w nogach, wskazane będzie również zmniejszenie kaloryczności posiłków i, w miarę możliwości, umiarkowany, odpowiednio dobrany wysiłek fizyczny.

Ból stawów może, choć nie musi, zwiastować poważniejsze schorzenie. Jeśli jednak współistnieją z nim inne, niepokojące objawy, a także jeżeli sama bolesność utrzymuje się powyżej tygodnia, zawsze warto skonsultować taki problem z lekarzem.

lek. Michał Dąbrowski