Ból odcinka piersiowego kręgosłupa – objawy, przyczyny, leczenie

Odcinek piersiowy to najmniej ruchoma część kręgosłupa. Pomimo tego coraz częściej uskarżamy się na bóle pleców na wysokości klatki piersiowej. Przyczyny dolegliwości to głównie siedzący tryb pracy, przeciążenia fizyczne, a także przyjmowanie niewłaściwej postawy podczas wykonywania ruchów. Co ważne, ból odcinka piersiowego kręgosłupa może promieniować także do innych części ciała, co często utrudnia diagnozę. Podpowiadamy, na czym polega leczenie, a także przedstawiamy domowe sposoby na łagodzenie bólu, w tym sprawdzone ćwiczenia na kręgosłup piersiowy! 

Kręgosłup piersiowy – budowa i funkcje 

Kręgosłup człowieka składa się kostnych kręgów tworzących wspólną całość. Odcinek piersiowy kręgosłupa zbudowany jest z 12 kręgów oznaczanych T1 (od góry) do T12 lub Th1-Th12, usytuowanych na wysokości klatki piersiowej. Kręgi kręgosłupa piersiowego połączone są z żebrami za pośrednictwem stawów. 

Z kolei przestrzenie między każdym kręgiem są wyścielone krążkami międzykręgowymi (dyskami). Każdy z nich zbudowany jest z chrząstki, wytrzymałej torebki zewnętrznej, nazywanej pierścieniem włóknistym, a także z gąbczastego i silnie uwodnionego jądra miażdżystego.

Kręgosłup piersiowy jest fizjologicznie wygięty do tyłu tworząc kifozę piersiową. Umożliwia to budowa kręgów – przednia część trzonów kręgowych jest niższa. Naturalna krzywizna umożliwia utrzymanie prawidłowej postawy ciała, a także głowy w odpowiedniej pozycji. Do pozostałych funkcji kręgosłupa piersiowego należy przede wszystkim podtrzymanie klatki piersiowej, a także ochrona narządów wewnętrznych, m.in. serca i płuc. 

Ból odcinka piersiowego kręgosłupa – przyczyny 

Schorzenia kręgosłupa, takie jak dyskopatia, rzadziej dotyczą kręgosłupa piersiowego. Niemniej jednak ze względu na obecny styl życia wiele osób odczuwa ból odcinka piersiowego kręgosłupa związany z dehydratacją lub protruzją krążków międzykręgowych, które tracą naturalną elastyczność w wyniku przeciążenia. Zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych nie są obecnie domeną tylko osób starszych. Kręgosłup piersiowy kręgosłupa narażony jest także na zmiany w przebiegu osteoporozy. 

Ból kręgosłupa piersiowego najczęściej wynika ze stylu życia. Co ważne, dolegliwości mogą dotyczyć także osób bardzo młodych, a nawet dzieci w okresie intensywnego wzrostu. Przyczyny bólu pleców u najmłodszych to rozciąganie tkanek w połączeniu z niską aktywnością fizyczną, co może prowadzić do spłycenia lub pogłębienia naturalnej kifozy. Problem dzisiejszej młodzieży to również noszenie zbyt ciężkich plecaków. 

Za głównie przyczyny bólu odcinka kręgosłupa piersiowego uznaje się:

• siedzący tryb pracy;
• przyjmowanie niewłaściwej postawy ciała, garbienie się, pochylanie w kierunku monitora;
• niewłaściwie dobrana wysokość biurka i ułożenia klawiatury;
• niska aktywność fizyczna;
• nadwaga i otyłość, co stanowi dodatkowe obciążenie dla każdego odcinka kręgosłupa;
• ciężka praca fizyczna, dźwiganie;
• w przypadku kobiet duży rozmiar biustu, co także obciąża kręgosłup piersiowy.

Ból kręgosłupa piersiowego – charakterystyka

Ból odcinka piersiowego kręgosłupa najczęściej odczuwany jest na wysokości klatki piersiowej, czyli na plecach między łopatkami. Zdarza się, że ból promieniuje w jedną stronę, wywołując kłucie pod łopatką. Dolegliwości mogą występować stale lub np. podczas próby wyprostowania pleców, czy w trakcie wykonywania ruchów. 

Najczęściej objawy problemów z kręgosłupem piersiowym dotyczą również innych części ciała, np.:

• ból w klatce piersiowej, niekiedy przypominający kłucie w sercu;
• ból w jamie brzusznej, który może być mylnie uznawany m.in. za zapalenie woreczka żółciowego;
• bóle kończyn, zarówno rąk, jak i nóg;
• drętwienie i mrowienie kończyn;
• problemy z oddychaniem, a nawet duszności i niedotlenienie;
• nerwobóle promieniujące wzdłuż pleców lub klatki piersiowej. 

Schorzenia kręgosłupa piersiowego – na czym polega leczenie?

Jeśli pojawia się ból w odcinku piersiowym kręgosłupa, któremu towarzyszą inne objawy, zwłaszcza sugerujące problemy z sercem i oddychaniem, najbezpieczniej skonsultować się z lekarzem. Kręgosłup piersiowy ocenia się na podstawie prześwietlenia rentgenowskiego, ale dokładniejszy obraz uzyskuje się po rezonansie magnetycznym lub tomografii komputerowej. Dopiero znając przyczynę bólu kręgosłupa piersiowego można ustalić odpowiednie leczenie. 

Początkowo postępowanie zwykle ogranicza się do leczenia objawowego i zachowawczego. Doraźnie można stosować doustne leki o działaniu przeciwbólowym. W przypadku bardzo silnego bólu lekarz może zalecić stosowanie preparatów o działaniu rozluźniającym mięśnie. Mogą one jednak podrażniać żołądek, dlatego nie należy stosować ich przewlekle. Ból odcinka piersiowego kręgosłupa można łagodzić stosując maści, żele i plastry przeciwbólowe. Ostatni z wymienionych preparatów zapewnia stopniowe uwalnianie substancji aktywnej, dzięki czemu działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne jest utrzymane przez dłużej, bez konieczności powtarzania aplikacji.  

Bóle pleców rzadko dotyczą jednego punktu. Jeśli odcinek piersiowy jest osłabiony najczęściej, bez odpowiedniego postępowania, prędzej czy później wystąpią również problemy z odcinkiem szyjnym i lędźwiowym. Co więcej, ból kręgosłupa piersiowego ma tendencję do nawrotów ze zwiększoną intensywnością. Leczenie objawowe należy więc wspierać poprzez ćwiczenia na kręgosłup, zabiegi fizykoterapeutyczne oraz zmianę niewłaściwych nawyków. 

Kręgosłup piersiowy – ćwiczenia domowe 

Styl życia, zwłaszcza niedostateczna aktywność fizyczna, to główna przyczyna bólu kręgosłupa piersiowego. Kompletne leczenie powinno więc uwzględniać przede wszystkim zabiegi rehabilitacyjne i ćwiczenia domowe, za pomocą których można wzmocnić kręgosłup piersiowy i rozluźnić nadmiernie napięte mięśnie, także w przypadku objawów na tle zmęczenia nerwowego.  

Ćwiczenia na ból kręgosłupa piersiowego mają na celu nie tylko złagodzenie dolegliwości bólowych, ale także wzmocnienie mięśni, co pozwala na zmniejszenie ryzyka ponownego wystąpienia symptomów świadczących o problemach z kręgosłupem. Warto jednak pamiętać, że nieodpowiednio wykonywane ćwiczenia na odcinek piersiowy mogą zaszkodzić, dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości najbezpieczniej skonsultować plan treningowy z fizjoterapeutą. 

Najczęściej zalecane ćwiczenia na odcinek piersiowy kręgosłupa, które możesz wykonywać w domu bez użycia jakiegokolwiek sprzętu to: 

• Usiądź na piętach i połącz dłonie za plecami. Cały czas utrzymując proste plecy staraj się unieść dłonie ku górze. 
• Siedząc na krześle skrzyżuj ręce na wysokości klatki piersiowej, tak by nie odstawały od ciała. Wykonuj łagodne skręty tułowia. Nie zapominaj o wyprostowaniu pleców. Ćwiczenie możesz wykonywać w trakcie pracy przy biurku. 
• Połóż się na brzuchu z wyprostowanymi nogami. Ręce ułóż wzdłuż tułowia i staraj się unosić ramiona wytrzymując w takiej pozycji kilka sekund. 
• Wykorzystaj dowolny prosty przedmiot, np. kij lub książkę. Połóż ją na karku trzymając obiema dłońmi. Kolejno wykonuj skręty tułowia. 
• Uklęknij na macie lub kocu. Pochyl ciało podpierając się na łokciach. Następnie unieś pośladki i ramiona, tak aby kręgosłup był wklęsły. 
• Przyjmując powyższą pozycję tym razem staraj się unieść kręgosłup ku górze. Jest to tzw. koci grzbiet, który wzmacnia także odcinek lędźwiowy. 

Ból kręgosłupa piersiowego – profilaktyka 

Jeśli choć raz w życiu wystąpił u Ciebie ból odcinka piersiowego kręgosłupa, podejmij działania w kierunku zmniejszania ryzyka nawrotów dolegliwości. Wbrew pozorom dbałość o kręgosłup piersiowy, a także każdy z pozostałych fragmentów ,,ludzkiego rusztowania” nie jest tak trudna. Przede wszystkim każdego dnia pamiętaj:

• Nie garb się i stale utrzymuj wyprostowaną postawę ciała. Jeśli sprawia Ci to trudności, pomyśl o specjalnych szelkach, które pomagają w ułożeniu kręgosłupa. Z czasem zdrowa postawa stanie się codziennym nawykiem.
• Podnosząc ciężkie przedmioty uginaj kolana zachowując wyprostowane plecy. Zmniejszysz w ten sposób obciążenie, a kręgosłup piersiowy nie będzie nadmiernie pochylony do przodu. 
• Staraj się nie pozostawać zbyt długo w tej samej pozycji. W miarę możliwości rób przerwy na wykonywanie ćwiczeń rozciągających.
• Pomyśl o zwiększeniu aktywności fizycznej. Rodzaj sportu dobierają jednak mając na uwadze stan zdrowia kręgosłupa i własne możliwości. Nie przesilaj się i nie zwiększaj ilości ćwiczeń zbyt intensywnie. 
• Dbaj również o zdrową dietę i utrzymuj optymalną wagę ciała. 

Pamiętaj, że nawet sporadyczny i umiarkowany ból odcinka piersiowego kręgosłupa, a także wszelki dyskomfort odczuwany na każdej wysokości pleców, to objawy problemów z kręgosłupem. Nigdy nie lekceważ bólu i nie odkładaj ćwiczeń. W początkowym etapie występowania dolegliwości proste domowe ćwiczenia na kręgosłup piersiowy pozwalają na utrzymanie całkowitej sprawności fizycznej.   

Lek. Michał Dąbrowski