Ból kręgosłupa lędźwiowego – czym jest spowodowany?

Ból kręgosłupa lędźwiowego jest bardzo często spotykaną dolegliwością powodującą dyskomfort oraz utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu. Najczęściej przyczyną bólu jest przeciążenie kręgosłupa. Bólu w odcinku lędźwiowym nie należy bagatelizować, ponieważ może być objawem bardzo poważnych chorób jak choroba nowotworowa kręgosłupa. Sprawdź, co najczęściej powoduje ból kręgosłupa lędźwiowego i jak sobie z nim radzić.

Przyczyny bólu kręgosłupa

Ból kręgosłupa najczęściej dotyka osoby między 30 a 50 rokiem życia i może mieć wiele przyczyn. Najczęściej czynnikami powodującymi dolegliwości bólowe jest nieprawidłowa postawa ciała spowodowana np. długim siedzeniem przed komputerem, przeciążeniem kręgosłupa, brakiem regularnej aktywności fizycznej czy otyłością. Ból lędźwiowy może być objawem bardzo poważnych chorób jak przepuklina kręgosłupa czy nowotwór, ale może również mieć podłoże neurogenne lub psychiczne. Bólu kręgosłupa lędźwiowego bez względu na przyczynę, nie należy lekceważyć i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który zleci badania i wdroży odpowiednie leczenie.

Neurogenne bóle kręgosłupa

Przyczyną piekącego i promieniującego bólu w okolicy lędźwiowej może być zwężenie kanału nerwowego. Bezpośrednią przyczyną bólu neurogennego kręgosłupa może być nowotwór lub przepuklina jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, dlatego gdy wraz z dolegliwościami pojawią się objawy takie jak mrowienie i pieczenie należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. 

Mechaniczne bóle kręgosłupa

Najczęściej spotykanym rodzajem dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego jest promieniujący od kończyn dolnych. Najczęstszą przyczyną jest zbytnie przeciążenie kręgosłupa lub uraz. W przypadku tego rodzaju dolegliwości zalecany jest odpoczynek i umiarkowana aktywność fizyczna. Warto również zadbać o zmianę nawyków i ograniczyć długie siedzenie w jednej pozycji. 

Psychogenne bóle kręgosłupa

Osoby cierpiące na depresję mogą również odczuwać silne bóle kręgosłupa lędźwiowego, które najczęściej mają swoją przyczynę w psychice i wymagają wdrożenia odpowiedniej terapii  i leczenia farmakologicznego.

Bóle kręgosłupa, a choroby

Przyczyny bólu kręgosłupa mogą być również objawem wielu schorzeń. Najczęściej dolegliwości bólowe występują przy:

• otyłości- jedna z najczęstszych przyczyn bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, zbyt duża masa ciała nadmiernie obciąża kręgosłup powodując przedwczesne ścieranie się chrząstek czyli budulca kręgosłupa, dolegliwości bólowe spowodowane otyłością łagodzą odpowiednie ćwiczenia,
• wadach postawy-  dolegliwości bólowe pojawiają się najczęściej przy skoliozie czyli bocznym skrzywieniu kręgosłupa oraz lordozie czyli przednim wygięciu kręgosłupa, skrzywiony kręgosłup ma osłabione więzadła oraz mięśnie, co może prowadzić do stanów zapalnych, problemów z poruszaniem się, niedowładem kończyn, a nawet utrudnionym oddychaniem,

• endometriozie-  uporczywe bóle kręgosłupa w odcinku lędźwiowym są jednym z objawów endometriozy, choroby na którą cierpią najczęściej kobiety w wieku rozrodczym, nieleczona endometrioza może prowadzić do nasilenia dolegliwości bólowych oraz niepłodności,
• dyskopatii- najczęściej spotykana choroba kręgosłupa objawiająca się silnym bólem w okolicy lędźwiowej, drętwieniem kończyn oraz mdłościami, najczęściej spowodowana jest siedzącym trybem życia, otyłością oraz wąskim kanałem kręgowym, leczenie dyskopatii obejmuje środki przeciwbólowe oraz rehabilitację, w rzadkich przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne,
• rwie kulszowej- silny ból w okolicy lędźwiowej spowodowany zazwyczaj zmianami zwyrodnieniowymi to jeden z głównych objawów choroby związanej z uciskiem nerwu kulszowego, poza silnym bólem objawia się drętwieniem poszczególnych odcinków kręgosłupa, w leczeniu rwy kulszowej stosuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne w postaci tabletek lub leczniczych plastrów, fizykoterapię, zastrzyki domięśniowe, czasem konieczne jest leczenie operacyjne,
• zapaleniu przydatków- bakteryjne zapalenie jajników oraz jajowodów objawia się silnym bólem w podbrzuszu promieniującym do okolicy lędżwiowej oraz gorączką, wymaga leczenia przy pomocy antybiotyków i leków przeciwbólowych oraz kilkutygodniowego leżenia w łóżku,
• przepuklinie kręgosłupa- przemieszczenie się jednego z krążków budujących krążek międzykręgowy objawia się bólem w okolicy lędźwiowej, zaburzeniami czucia na skórze nóg oraz niedowładem stóp, najczęściej przyczyną przepukliny kręgosłupa jest zbytnie przeciążenie kręgosłupa, wąski kanał kręgowy, uwarunkowania genetyczne, w leczeniu przepukliny kręgosłupa stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, fizjoterapię lub leczenie operacyjne,
• chorobach nowotworowych kręgosłupa- silny ból kręgosłupa lędźwiowego połączony z gorączką, utratą masy ciała  może być objawem chorób nowotworowych takich jak: oponiak, tętniak aorty brzusznej, szpiczak mnogi, a także nowotwory tkanki nerwowej rdzenia kręgowego, w przypadku guzów nowotworowych istotne jest jak najszybsze postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Jak zapobiegać bólom kręgosłupa lędźwiowego?

Bóle kręgosłupa lędźwiowego zdarzają się u nawet 80% osób niezależnie od wieku i płci. W wielu przypadkach uciążliwym dolegliwościom można zapobiec. Bólom kręgosłupa w okolicy lędźwiowej można uniknąć dzięki:

• utrzymywaniu odpowiedniej postawy ciała,
• regularnej aktywności fizycznej, zwłaszcza ćwiczeniom wzmacniającym mięśnie pleców i brzucha,
• utrzymywaniem odpowiedniej masy ciała,
• zbilansowanej diecie bogatej w produkty zawierające wapń i witaminę D jak mleko i jego przetwory, jarmuż, ser żółty, śledź, makrela, dorsz, sardynki, jajka, smardze, pieczarki,
• regularnym przerwom i  ćwiczeniom podczas pracy w pozycji siedzącej i stojącej,
• podkładaniu poduszki pod kręgosłup podczas pracy w pozycji siedzącej,
• spaniu na średnio twardym materacu,
• unikaniu podnoszenia ciężkich przedmiotów,
• noszeniu wygodnych butów i unikaniu codziennego chodzenia w szpilkach.

Większość specjalistów zaleca również rzucenie palenia papierosów, a najbardziej polecaną aktywnością przy problemach z kręgosłupem jest pływanie, które wzmacnia mięśnie grzbietu i znacznie łagodzi dolegliwości bólowe.

Ból kręgosłupa lędźwiowego- jak leczyć?

W przypadku bólu kręgosłupa konieczna jest konsultacja z lekarzem, który zaleci odpowiedni sposób leczenia w zależności od stopnia nasilenia dolegliwości i ich przyczyny. Najczęściej stosuje się:

• leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w postaci tabletek lub leczniczych plastrów,
• stosowanie zimnych okładów,
• fizjoterapię, najczęściej techniki manualne i masaż mięśniowo powięziowy, które mają na celu uruchomienie tkanek miękkich położonych w okolicy bolącego kręgosłupa,
• okresowe unieruchomienie,
• zastrzyki z glikokortykosteroidów aplikowane bezpośrednio w źródło bólu zwane blokadami,
• ortezy lędźwiowe pomagające utrzymać kręgosłup we właściwej pozycji,
• wyciąg lędźwiowy,
• dekompresję osiową kręgosłupa polegającą na rozciągnięciu kręgów lędźwiowych,
• akupunkturę, masaże lecznicze,
• leczenie operacyjne, stosowane w najcięższych przypadkach jak przepuklina kręgosłupa lędźwiowego.

Ból kręgosłupa jest bardzo często spotykaną dolegliwością, której najczęstszą przyczyną jest brak aktywności fizycznej oraz praca w pozycji siedzącej lub stojącej. Regularne ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza pływanie, zbilansowana dieta oraz lecznicze plastry o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym pomogą uporać się z dolegliwościami. 

lek. Michał Dąbrowski