Zapalenie gęsiej stopki – przyczyny, objawy, leczenie

Sportowcy narażeni są na wiele urazów, jednym z nich jest zapalenie gęsiej stopki. Wbrew pozorom schorzenie to nie jest powiązane ze stopą, ale z kolanem. Mówiąc dokładniej, stan zapalny w tym przypadku dotyczy miejsca, w którym łączą się końcówki mięśnia krawieckiego, smukłego i półścięgnistego. Mięśnie te tworzą wraz z kością piszczelową tkankę ścięgnistą, która swoim wyglądem przypomina błonę między palcami gęsi. Zobacz, kto najczęściej narażony jest na zapalenie gęsiej stopki, jakie są przyczyny, objawy i procedury leczenia tej dolegliwości.   

Gęsia stopka: anatomia

Gęsia stopka inaczej nazywana gęsią nóżką jest strukturą anatomiczną, imitującą kształt błony występującej między palcami u gęsi. Zapalenie gęsiej nóżki jest terminem, który odnosi się do objawów związanych z mięśniami kolana, a dokładnie z mięśniem smukłym, krawieckim oraz półścięgnistym. Najczęstszym urazem gęsiej stopki jest przeciążenie oraz zapalenie. Rzadsze są przypadki pęknięcia klatki w tej okolicy. Urazy związane z gęsią stopką najczęściej dotykają aktywnych sportowców. Narażeni są na nie przede wszystkim kolarze, pływacy, koszykarze, biegacze, piłkarze i osoby uprawiające sporty rakietowe.

Zapalenie gęsiej stopki: przyczyny

Zapalenie gęsiej stopki jest najczęściej konsekwencją błędów treningowych. Nabawić można się go w wyniku źle dobranych butów, nieprawidłowej techniki ćwiczenia, braku rozgrzewki, przetrenowania, zbyt wczesnego powrotu do sportu po kontuzji kolana. Jako czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia stanu zapalnego w obrębie gęsiej stópki wymienia się również:

• nadmierne kierowanie stóp do wewnątrz,
• koślawość kolan,
• niestabilność stawu kolanowego,
• schorzenia stawu kolanowego tj. zapalenie stawu rzepkowo-udowego, problemy z więzadłami czy łąkotką,
• przebyte urazy,
• RZS lub inne choroby zwyrodnieniowe stawu kolanowego,
• zapalenie guzowatości kości piszczelowej,
• choroby ogólnoustrojowe takie jak otyłość lub cukrzyca.

Zapalenie gęsiej stopki: objawy

Urazy gęsiej stopki zazwyczaj wiążą się z powstaniem stanu zapalnego. W jego wyniku chory przede wszystkim odczuwa ból, który umiejscowiony jest pod kolanem w przyśrodkowej części. Dolegliwości bólowe pojawiają się już na początku stanu zapalnego, wraz z jego rozwojem nasilają się. O ile na początku odczuwa się je tylko przy intensywnym wysiłku, to później są one stałe i nie mijają nawet w okresach spoczynku. Ból kolana nie jest jednak jedynym symptomem świadczącym o zapaleniu gęsiej nóżki. Oprócz niego wystąpić może również:

• wzmożone napięcie mięśni gęsiej stopy,
• miejscowy obrzęk,
• ból podczas aktywności fizycznej,
• sztywność w stawie kolanowym w godzinach porannych,
• ból w kolanie w nocy,
• ból i dyskomfort przy wykonywaniu najprostszych ruchów – wstawanie z pozycji siedzącej, schodzenie czy wchodzenie po schodach.

Zapalenie gęsiej stopki: diagnostyka

Zapalenie gęsiej stopki bardzo często jest mylone z innymi schorzeniami kolan. Efektem tego jest to, że do rozpoznania schorzenia dochodzi późno, a to opóźnia proces leczenia. Najczęściej, kiedy pojawia się ból kolana, pierwsze podejrzenia padają na chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego, uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej czy uraz więzadła pobocznego piszczelowego. Tymczasem dolegliwości bólowe kolana mogą i często oznaczają zapalenie gęsiej stopki. Schorzenie to można rozpoznać na podstawie badania fizykalnego wykonanego przez lekarza. W diagnostyce stosuje się też testy funkcjonalne mięśni stawu kolanowego oraz USG kolana. W szczególnie trudnych przypadkach konieczne jest rozrzedzenie diagnostyki rozszerzonej, która polega na badaniu radiologicznym (RTG), rezonansie magnetycznym lub artroskopii diagnostycznej. Badania w celu rozpoznania zapalenia gęsiej stopki najlepiej wykonać u lekarza ortopedy lub lekarza medycyny sportowej.

Zapalenie gęsiej stopki: ile trwa?

Jednym z pierwszych pytań sportowców, u których lekarz stwierdzi uraz, jest: jak długo może trwać zapalenie gęsiej stopki? Na szybkość leczenia urazu wpływa wiele czynników. Do tych najważniejszych można zaliczyć stopień nasilenia urazu oraz szybkość rozpoczęcia kuracji. Na tempo gojenia się mięśni wpływa również wiek, ogólny stan zdrowia, indywidualne predyspozycje regeneracyjne organizmu czy uwarunkowania genetyczne. Lekarz nie może więc jednoznacznie wskazać, ile będzie trwać zapalenie gęsiej stopki. U większości osób leczenie trwa od 2 do 4 miesięcy, jednak pełny powrót do formy może być o wiele dłuższy.

Gęsia stopka: leczenie

Leczenie zapalenia gęsiej stopki ma na celu zarówno zlikwidować objawy, jak i uchronić przed kolejnymi urazami. W pierwszej fazie kuracji pacjentowi przepisuje się preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Podstawą jest stosowanie miejscowych maści, leków NLPZ oraz zimnych okładów. W przypadku, gdy zapalenie gęsiej stopki wywołuje bardzo duży ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie, to zaleceniem są zastrzyki do ścięgien z glikokortykosteroidów. Na pierwszym etapie leczenia może być też konieczne wykonanie drenażu. Jest on niezbędny, jeśli w kaletce zgromadził się płyn. W czasie kuracji chory powinien ograniczyć aktywność fizyczną i dużo odpoczywać. Aby złagodzić ból podczas snu i leżenia, można trzymać poduszkę między udami.

Drugim etapem leczenia zapalenia gęsiej nóżki jest fizykoterapia. Oparta jest ona na zabiegach tzw. fali uderzeniowej. Rehabilitanci polecają przede wszystkim plastrowanie dynamiczne i kinesiotaping. Procedury te szybko przynoszą ulgę. Alternatywą dla nich jest jonoforeza, krioterapia, pole magnetyczne i laseroterapia.

Gęsia stopka: rolowanie i inne metody rehabilitacji

Po zakończeniu leczenia konieczna jest rehabilitacja. Powinna ona być przeprowadzona pod okiem profesjonalisty. Przygotuje on plan ćwiczeń rozciągających i rozluźniających napięte i przykurczone mięśnie oraz tkanki miękkie. Przykładowe ćwiczenia przy zapaleniu gęsiej stopki to np. rozciąganie przedniej części biodra, mięśni pośladków, wewnętrznej strony ud, mięśni kulszowo-goleniowych. Należy pamiętać, że ćwiczenia powinny być wykonywane poprawnie, poprzedzone rozgrzewką i na miarę możliwości. Pozwoli to uniknąć kolejnych urazów.

 Lek. Michał Dąbrowski