Diklofenak jest pochodną kwasu fenylooctowego i pochodzi z grupy NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Chociaż należy do kwasów, w lekach spotkać można go w formie soli sodowej, a niekiedy także jako diklofenak dietyloamoniowy lub diklofenak potasu. Stosowany jest on od 1979 roku i obecnie należy do najpopularniejszych, najczęściej przepisywanych NLPZ. Zazwyczaj zaleca się go w terapii bólu reumatoidalnego oraz stanów zapalnych. Dowiedz się więcej o diklofenaku – poznaj jego zastosowanie oraz przeciwwskazania!
Diklofenak – działanie
Jak większość substancji z grupy NLPZ, diklofenak wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Może on być również stosowany pomocniczo w przypadku agregacji, czyli zlepiania płytek krwi. Jego działanie opiera się na hamowaniu aktywności cyklooksygenazy, będącej enzymem biorącym udział w syntezowaniu prostaglandyn z lipidów błon komórkowych. Najprawdopodobniej ma on również zdolność do zatrzymywania aktywności lipooksygenazy. Zarówno aktywność cyklooksygenazy, jak i lipooksygenazy, odpowiedzialna jest za powstawanie stanów zapalnych, dlatego diklofenak jest tak skuteczny w ich zwalczaniu.
Diklofenak – zastosowanie
Wskazaniem do zastosowania diklofenaku są przede wszystkim stany zapalne oraz ból, w tym również z towarzyszącymi im obrzękami. Stosuje się go między innymi w takich chorobach, jak:
- zapalenie przydatków,
- RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów,
- dna moczanowa,
- dyskopatia,
- atak rwy kulszowej,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- choroby zwyrodnieniowe stawów,
- stan zapalny po urazie czy operacji.
Lekarze przepisują diklofenak także pacjentom cierpiącym na nerwobóle. Bywa on zalecany również jako lek łagodzący bóle miesiączkowe. Stosuje się go też w okulistyce, np. po operacji usunięcia zaćmy, w przypadku zapalenia przedniego odcinka gałki ocznej, a nawet w celu zapobiegania śródoperacyjnemu zwężeniu źrenic.
Diklofenak – formy
Diklofenak stosowany może być w rozmaitych formach, w tym leków doustnych, czopków, zastrzyków, kropli do oczu, żelów czy plastrów. Wybór najlepszego sposobu podania środka zależeć będzie od występującego schorzenia, np. w przypadku bólu miesiączkowego dobrym rozwiązaniem będą środki doustne, a przy ataku korzonków (rwa kulszowa) czy samej dyskopatii zaleca się żele lub plastry. Plastry z diklofenakiem Itami doskonale sprawdzą się przy problemach z kręgosłupem i stawami, powoli uwalniając diklofenak dzięki zastosowanej w nich substancji czynnej. Wykonane są one z przepuszczalnego materiału, co zapewnia wysoką oddychalność oraz komfort stosowania.
Na rynku dostępne są środki z diklofenakiem bez recepty, a także te do stosowanie wyłącznie za zaleceniem lekarza.
Diklofenak – zalety
Diklofenak jest lekiem nie tylko wyjątkowo skutecznym, lecz także stosunkowo bezpiecznym w stosowaniu. Jego maksymalne stężenie w osoczu następuje po ok. 1-2 godzinach od jego zastosowania. Średnio przynosi on ulgę na ok. 4 do 5 godzin, przy czym można stosować go kilka razy w ciągu doby. Jest on przy tym całkowicie usuwany z organizmu po ok. 12 godzinach. Aby poznać szczegóły co do dawkowania diklofenaku, należy zawsze uważnie zapoznać się z ulotką bądź skonsultować się z lekarzem. Wiele zależeć będzie bowiem przede wszystkim od konkretnego stosowanego leku, zawierającego diklofenak.
Diklofenak – przeciwwskazania
Jednym z podstawowych przeciwwskazań do stosowania diklofenaku będzie uczulenie na leki z grupy NLPZ oraz pochodne kwasu salicylowego, a także nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku. Nie zaleca się go również pacjentom z chorobą wrzodową żołądka oraz dwunastnicy, schorzeniami wątroby, niewydolnością nerek, astmą oskrzelową czy niektórymi chorobami krwi i układu krwionośnego, w tym chorobą niedokrwienną serca, zastoinową niewydolnością serca, nadciśnieniem, chorobą tętnic obwodowych, porfirią czy chorobą naczyń mózgowych.
Przeciwwskazaniem do zastosowania diklofenaku będą również: hiperlipidemia, cukrzyca, nałogowe palenie tytoniu oraz wiek poniżej 12. roku życia.
Diklofenak w ciąży zalecany jest wyłącznie w sytuacji, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają skutki uboczne. Nieco bardziej skomplikowany jest związek pomiędzy diklofenakiem a karmieniem piersią. Zazwyczaj w mleku matki nie pojawia się on bowiem w zbyt dużych ilościach, a niekiedy nawet może w nim nie być wcale obecny, dlatego zdania co do jego stosowania w tym czasie są podzielone. Z pewnością nie zaleca się go jednak w przypadku wystąpienia żółtaczki u dziecka.
Diklofenak – skutki uboczne
W przypadku stosowania diklofenaku zgodnie z ulotką czy zaleceniami lekarza, a także mając na uwadze przeciwwskazania, skutków ubocznych można doświadczyć niezwykle rzadko. Należeć do nich będą problemy ze strony układu pokarmowego, jak biegunka, niestrawność, zaparcia, bóle w nadbrzuszu czy wzdęcia i zaparcia. W przypadku problemów z nerkami wystąpić może z kolei białkomocz czy, w rzadszych wypadkach, krwiomocz. Czasem objawy pojawić się mogą również na skórze, np. w postaci pokrzywki czy plamicy, zazwyczaj jednak występują one w przypadku uczulenia na składniki preparatu.
Efekty diklofenaku i opinie o tej substancji sprawiają, że jest ona niezwykle popularna. Ważne jest jednak, aby zapoznać się z listą przeciwwskazań, by móc osiągnąć wszelkie korzyści ze stosowania diklofenaku bez narażania się na skutki uboczne.
lek. Michał Dąbrowski