Choroby kręgosłupa – najczęstsze schorzenia kręgosłupa

Kręgosłup jest najważniejszą częścią szkieletu i scala jego najważniejsze elementy. Struktura kręgosłupa jest bardzo złożona. Wyjaśniając w prosty sposób: kręgosłup zbudowany jest z kręgów. Każdy człowiek posiada ich 33-34, przy czym zmienna jest liczba kręgów guzicznych. Kręgi połączone są ze sobą więzadłami oraz małymi stawami pozwalającymi na ruch jednego kręgu względem pozostałych. Między tymi trzonami ulokowane są natomiast krążki międzykręgowe (dyski), które mają amortyzować obciążenia. Jak więc widać kręgosłup jest delikatną konstrukcją. Nic więc dziwnego, że choroby kręgosłupa są tymi najczęściej występującymi. Jakie są najpopularniejsze schorzenia? Kogo zazwyczaj dotykają choroby kręgosłupa i jak je leczyć.

Czym są choroby kręgosłupa?

Choroby kręgosłupa to jedne z tych najpowszechniejszych. Wynikają one najczęściej ze zużywania się elementów kręgosłupa. Jest to naturalny proces będący efektem starzenia się organizmu. Procesowi starzenia się podlegają zarówno kości, jak i stawy, wiązadła i mięśnie. Doprowadza to do bólów kręgosłupa i takich schorzeń jak spondyloza i dyskopatia. Ból może być też spowodowany zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, osteoporozy, stenozy, lumbago, rwy kulszowej i kręgozmyku. Ból kręgosłupa może być wywołany poważniejszymi schorzeniami. W sytuacjach, kiedy chcemy załagodzić objawy chorób kręgosłupa przydatne mogą okazać się plastry z diklofenakiem Itami. 

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa inaczej zwyrodnienie kręgosłupa może objąć różne jego odcinki – lędźwiowy, piersiowy, szyjny. To schorzenie jest najczęstszą przyczyną bólów kręgosłupa, a jednocześnie chorobą przewlekłą i postępującą. Polega na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek, które powiązane są z kręgami kręgosłupa.

Za bezpośrednią przyczynę choroby uznaje się brak mazi stawowej. Tej może brakować z powodu wieku, zbyt małej aktywności fizycznej, siedzącego trybu życia, nadwagi, otyłości, urazów, wad postawy, przeciążenia organizmu, chorób autoimmunologicznych, zmian hormonalnych, osłabienia mięśni brzucha i dna miednicy. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa może być też wynikiem urazów i wad wrodzonych kręgosłupa, a także naturalnego starzenia się organizmu.

W przypadku tego schorzenia podstawowym objawem jest ból w dolnej części kręgosłupa, a także uczucie sztywności po porannym wstaniu, zaburzenia czucia, świadomości naczynioruchowe, troficzne, zawroty głowy, zaniki mięśniowe, mrowienia i drętwienia. Należy zaznaczyć, że dolegliwości mają charakter korzeniowy, tzw. promieniują wzdłuż korzeni, występują przy długotrwałym trwaniu w jednej pozycji, niektórych ruchach, wzmożonym wysiłku.

Leczenie tej choroby kręgosłupa skupia się na hamowaniu zmian zwyrodnieniowych. Tych, które już się wykształciły, nie da się już cofnąć. W kuracjach wykorzystywana jest rehabilitacja ruchowa, fizykoterapia, ortezy, a w skrajnych przypadkach operacja.

Dyskopatia kręgosłupa

Powszechnym schorzeniem kręgosłupa jest dyskopatia, inaczej nazwana przepukliną kręgosłupa. Choroba ta polega na uwypukleniu jądra krążka międzykręgowego. Dyskopatie uważa się za pierwszy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Rozwija się ona w odcinku lędźwiowym i jest efektem starzenia się, nadmiernego przeciążenia, urazów, wad wrodzonych i nabytych, a także innych chorób kręgosłupa. To schorzenie wywołuje takie objawy jak: drętwienie, wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, ograniczenie ruchomości, deficyty neurologiczne, spadek libido, a przede wszystkim ból w dolnej części kręgosłupa, promieniujący aż do kolana.

Choroby kręgosłupa lędźwiowego, w tym i dyskopatię leczy się w kuracjach o charakterze zachowawczym. Opierają się one na ćwiczeniach i rehabilitacjach uzupełnianych podawaniem farmaceutyków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Stan zapalny kręgosłupa lędźwiowego likwiduje się też przy pomocy laseroterapii, termonukleoplastyki, ewentualnie operacją endoskopową.

Lumbago

Do typowych chorób kręgosłupa lędźwiowego zalicza się powszechnie lumbago. Jest to nagły i ostry ból w dolnej części pleców. Przyczyny występowania tej dolegliwości nie są znane. Podejrzewa się, że podłożem tego schorzenia kręgosłupa jest otyłość, zwiększone napięcie mięśniowe, niewłaściwa postawa ciała, brak ruchu i przeciążenie kręgosłupa. Stan zapalny kręgosłupa lędźwiowego. Choroba utrzymuje się nawet przez kilka tygodni i utrudnia normalne funkcjonowanie. Jej podstawowym objawem jest ból w dolnej części kręgosłupa promieniujący do pośladków i pachwin. Nasila się on przy aktywności fizycznej. Oprócz tego pacjenci z lumbago skarżą się na skurcze mięśni, mrowienie, drętwienie i sztywność palców. W terapii wykorzystuje się przede wszystkim farmakologię opartą na lekach przeciwbólowych, przeciwzapalnych i zmniejszających napięcie mięśniowe. W powrocie do normalnej aktywności pomocna jest również fizjoterapia.

Zesztywniające zapalenie kręgów kręgosłupa

ZZSK, czyli zesztywniające zapalenie kręgów kręgosłupa to poważna choroba reumatyczna. W przeciwieństwie do innych schorzeń powiązanych z kręgosłupem nie pojawia się ona u osób starszych, ale u nastolatków. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby w wieku 15-18 lat. Na ZZSK zapadają częściej dziewczynki niż chłopcy. W wyniku tego schorzenia mamy do czynienia ze stanem zapalnym o charakterze przewlekłym. Chory kręgosłup daje takie objawy jak ból w okolicy krzyżowo – biodrowej, promieniujący do pośladków i tylnej powierzchni ud oraz kolan. W wyniku rozwoju schorzenia może dojść do kostnienia kręgosłupa i jego zwyrodnienia, co skutkuje stałym przygarbieniem i wysunięciem szyi ku przodowi. W przebiegu choroby może też dojść do innych dolegliwości takich jak niedomykalność zastawki aortalnej, zapalenie błony naczyniowej oka czy białkomoczu. Podejmowane leczenie ma jedynie ograniczać skutki i minimalizować objawy, przez co jakość życia chorego będzie lepsza. Medycyna w kuracjach sięga po niesteroidowe leki zapalne oraz leki biologiczne. Dużą rolę odgrywa też fizykoterapia i rehabilitacja ćwiczeniami rozciągającymi.

Mielopatia szyjna

Choroby kręgosłupa to nie tylko te dotykające odcinek lędźwiowy. Wiele schorzeń diagnozowanych jest także w obszarze kręgów szyjnych. Tu najpowszechniejszą dolegliwością jest mielopatia. Jako przyczyny tej choroby wymienia się bezpośredni ucisk na kręgosłup, jaki wywierany jest na rdzeń kręgowy przez zmiany zwyrodnieniowe struktur kostnych lub zwapniałe tkanki.  W efekcie pojawia się ból kręgosłupa, osłabienie siły i zanik mięśni kończyn górnych, zaburzenia chodu, parestezje, mrowienie i drętwienie oraz sztywność karku. Ta choroba kręgosłupa może prowadzić do trwałego paraliżu kończyn i kalectwa. Jej leczenie polega na przeprowadzeniu operacji kręgosłupa, która ma usunąć jego zniszczony fragment i wszczepić w to miejsce implant.

Choroby kręgosłupa – schorzenia cywilizacyjne XXI wieku

Badanie przeprowadzone na zlecenie Carolina Medical Center podają, że 80% Polaków skarży się na bóle kręgosłupa. Niebezpieczne jest to, że dolegliwości te dotykają coraz młodsze osoby. Choroby kręgosłupa nie są już tylko domeną seniorów. Wpływa na to znaczna zmiana stylu życia, która dokonała się w ostatnich latach. Do rozwoju schorzeń przyczynił się brak aktywności fizycznej duża ilość czasu spędzana przed komputerem, niechęć do ćwiczeń. Sprawia to, że aż 7 na 10 badanych cierpi na przewlekły, nawracający ból, a połowa z nich nie podejmuje żadnego leczenia. Wynika to z tego, że większości osobom ból kręgosłupa kojarzy się z przepracowaniem, przedźwiganiem czy stresem, tymczasem może być on oznaką poważnego schorzenia. Nieleczone choroby kręgosłupa prowadzić mogą do takich konsekwencji jak stały niedowład czy kalectwo. To, dlatego także ważne jest szybkie rozpoznanie, diagnostyka i rozpoczęcie leczenia. Obserwując u siebie objawy choroby kręgosłupa, nie należy ich bagatelizować. Powinny one skłonić do szybkiej wizyty u lekarza. Pomocy medycznej w przypadku dolegliwości bólowych można szukać zarówno u lekarza rodzinnego, jak i u ortopedy, neurologa, neurochirurga, specjalisty od rehabilitacji czy leczenia bólu przewlekłego. Większość kuracji schorzeń kręgosłupa polega na połączeniu farmakologii z rehabilitacją i fizykoterapią. Część z chorób można szybko wyeliminować i przywrócić stan sprzed wystąpienia objawów, w innych przypadkach teorie nakierowuje się na zatrzymanie rozwoju schorzenia i ulżenie w bólu.

Lek. Michał Dąbrowski