Ból pleców – przyczyny. Jakie są objawy bólu pleców?

Ból pleców jest jedną z częstszych dolegliwości, dotykającą coraz młodsze osoby. Wszystko ze względu na coraz mniej higieniczny dla układu kostnego tryb życia, w tym spędzanie długich godzin w pozycji siedzącej oraz niewielką aktywność fizyczną. Nie są to jednak jedyne przyczyny bólu pleców. Dowiedz się więcej o takich dolegliwościach i sprawdź, jak je leczyć oraz łagodzić ich objawy!

Najczęstsze przyczyny bólu pleców

Często ból pleców jest objawem, który nie zwiastuje poważnej choroby. Najczęściej jest on bowiem związany z przeciążeniem mięśni bądź więzadeł czy przyjmowaniem nieodpowiedniej pozycji przez dłuższy czas. Ból pleców na dole, zazwyczaj w odcinku lędźwiowym, to również częsty rezultat podnoszenia ciężarów. Jest to jednocześnie najczęstsza przyczyna bólu pleców w ciąży. Dolegliwości bólowe mogą pojawić się nawet w wyniku spania na niewygodnym materacu, siedzącego trybu życia czy długiego chodzenia na wysokich obcasach. Z kolei ból między łopatkami może wynikać z pozostawania w niewygodnej pozycji przez długi czas. Często związane jest to z wykonywanym zawodem, np. stomatologa, kosmetyczki, manicurzystki, informatyka, a także pracownika biurowego czy fizycznego, np. ci stojącego przy taśmie produkcyjnej. Niekiedy ból pleców może też wynikać z urazów w obrębie kręgosłupa.

Do schorzeń, które bardzo często powodują ból pleców, zaliczyć można z kolei skoliozę czy chorobę zwyrodnieniową stawów. W przypadku choroby zwyrodnieniowej najczęstszym jej efektem jest lumbagia, nazywana potocznie lumbago bądź postrzałem. Ból w plecach pojawia się wtedy w odcinku lędźwiowym. Występuje on na skutek nasilenia zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie, a konkretnie włóknisto-chrzęstnym krążku międzykręgowym. W efekcie następuje wysunięcie się jego jądra miażdżystego, co wywołuje bolesność. Ataki lumbago najczęściej pojawiają się po podniesieniu sporego ciężaru, ewentualnie po innym większym wysiłku fizycznym.

Rzadsze przyczyny bólu pleców

Jednym ze specyficznych źródeł bólu pleców będzie tzw. rwa kulszowa, niekiedy nazywana również ischalgią. Bardzo często powiązana jest ona z lumbagią, jednak w przebiegu rwy krążek międzykręgowy uciska na nerw kulszowy. W rezultacie odczuwalna jest bolesność od okolic krzyża, poprzez pośladek aż do uda, a niekiedy nawet do łydki bądź stopy. W trudniejszych przypadkach problemowi towarzyszą także dolegliwości ze strony układu nerwowego, w tym zaburzenia czucia, mrowienie, drętwienie, nieprawidłowe odruchy w miejscu, w którym nastąpił atak, a nawet problemy z poruszaniem się czy niedowład.

Inną przyczyną bólu pleców mogą być też schorzenia reumatyczne. Jedną z częściej występujących będzie reumatoidalne zapalenie stawów, tzw. RZS czy inaczej gościec. Dotknąć ono może właściwie wszystkie stawy, powodując ich ból, zesztywnienie, a także opuchliznę w ich obrębie. Schorzenie to bywa niezwykle groźne, nieleczone często przenosi się bowiem na organy wewnętrzne, przez co niekiedy kończy się śmiercią. Za jego przyczyny uważa się czynniki genetyczne, silny stres, palenie tytoniu, podłoże autoimmunologiczne, a także zakażenie wirusowe bądź bakteryjne. Inną chorobą reumatyczną, powodującą zapalny ból pleców, będzie zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, nazywane również ZZSK lub chorobą Bechterewa. Poza bolesnością, w schorzeniu występuje również zesztywnienie kręgosłupa. W zaawansowanym stadium dochodzi do powstania zespoleń kostnych w przestrzeni elastycznych połączeń kręgów. Choroba może zaatakować również inne narządy, np. serce bądź płuca, a także stawy poza kręgosłupem, np. bark lub biodro. Prowadzi ona do niesprawności poprzez ograniczenie możliwości poruszania się, a także wywołanie głębokiej kifozy kręgosłupa. Za przyczyny schorzenia uznaje się czynniki genetyczne czy autoimmunologiczne, a także zakażenie bakteryjne.

Niekiedy przyczyną bólu pleców może być także proces nowotworowy. Może on występować w różnych miejscach, np. w odcinku lędźwiowym czy jako ból pleców pod łopatkami bądź między nimi, jednak niekiedy, jeśli pojawiły się przerzuty, bolesność można odczuwać nawet na całej jego długości.

Pozakręgowe przyczyny bólu pleców

Ból pleców, choć zazwyczaj jest symptomem problemów z kręgosłupem, czasami może być powiązany z układem nerwowym lub problemami narządów wewnętrznych. Przykładem może być ból w lewej łopatce, który niepokoi wiele osób. Poza wadami postawy jego źródłem może być również radikulopatia czy neuralgia międzyżebrowa. Oba powiązane są z uszkodzeniami nerwów, często w wyniku RZS, skrzywień kręgosłupa bądź chorób ogólnoukładowych, np. cukrzycy lub tocznia rumieniowatego. 

Niekiedy ból łopatki lewej czy ból w klatce piersiowej i plecach może być efektem poważnych schorzeń serca. Jednymi z częstszych będą zawał mięśnia sercowego lub zapalenie osierdzia. Niekiedy takie symptomy, a także ból pleców między łopatkami, mogą wynikać z rozwarstwiania się aorty, np. w wyniku tętniaka. Podobne przyczyny, jak również schorzenia pulmonologiczne, mogą być także źródłem bólu kręgosłupa pod łopatkami.

W przypadku bólu z tyłu pleców po lewej stronie przyczyną również mogą być schorzenia serca, a niekiedy także problemy z trzustką. Jednak tak samo jak w przypadku bolesności po prawej stronie, źródłem mogą być choroby nerek, płuc i opłucnej, jelit, a w przypadku kobiet również układu rozrodczego. Jeżeli występuje wyłącznie ból w prawym boku pleców, problem może dotyczyć również woreczka żółciowego.

Ból po bokach pleców może być związany również z nerwobólem międzyżebrowym. Może on występować zarówno tylko po jednej stronie, jak i po obu. Takie nerwobóle pleców rozchodzą się bardziej pionowo w części piersiowej i po łuku w niższych partiach. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest nasilanie się objawów podczas kaszlu, kichania, wdechu czy ruchów tułowia.

Leczenie bólu pleców

W przypadku, kiedy ból pleców wynika z konkretnej choroby, konieczne będzie wdrożenie specjalistycznego leczenia, a w trudniejszych przypadkach nawet operacja. Dlatego tak ważne jest ustalenie przyczyny problemu. W tym celu często zaleca się rezonans magnetyczny bądź tomografię komputerową.

Warto również zadbać o zdrowie swoich pleców, zmieniając pewne nawyki oraz dbając o ergonomię pracy. Co pewien czas, np. co 1-1,5 godziny powinno się przejść bądź wykonać proste ćwiczenia, jak ruchy ramion czy głowy. Skutecznym sposobem na uśmierzenie bólu pleców może być również pływanie na basenie lub inne wzmacniające mięśnie pleców i brzucha ćwiczenia.

Szybką ulgę potrafi przynieść także ciepła kąpiel czy zastosowanie środków przeciwbólowych, czy przeciwzapalnych. Jednym ze skuteczniejszych jest diklofenak, obecny w plastrach przeciwbólowych Itami. Taka forma jest znacznie łagodniejsza dla układu pokarmowego niż popularne tabletki, a przy tym niezwykle prosta w użyciu.

W przypadku silnego bólu pleców, aby odczuć ulgę, najlepiej będzie przyjąć wygodną pozycję, np. na boku z podciągniętymi kolanami lub na plecach z nogami zgiętymi w biodrach i kolanach pod kątem prostym, koniecznie podpierając przy tym stopy na stabilnym podłożu.

Ból pleców, choć często można go złagodzić domowymi sposobami, powinien być skonsultowany z lekarzem. Szczególnie wtedy, gdy współwystępują z nim niedowłady czy zaburzenia czucia, a także jeśli trwa on dłużej niż 7 dni, wizyta u specjalisty będzie nieunikniona.