Ból między łopatkami – przyczyny, leczenie

Bóle w obszarze kręgosłupa są tymi z częściej występujących. Mogą pojawić się na różnej wysokości. Najczęściej do lekarza zgłaszamy się z bólami w okolicy lędźwiowej oraz między łopatkami. Ból ten spowodowany jest zarówno urazami i przeciążeniami, jak i poważniejszymi schorzeniami. Ból między łopatkami może też wynikać z nieprawidłowej postawy ciała czy długotrwałego zachowania jednej pozycji np. przy pracy z komputerem. Bez względu na podłoże jego występowania, powinien być leczony. Kuracje oparte na farmakologii, rehabilitacji i fizykoterapii pomogą wyeliminować dolegliwości, a tym samym podwyższyć komfort życia. Jakie metody walki z bólem można stosować przy bólu między łopatkami?

Ból pleców między łopatkami – specyfika

Ból pleców między łopatkami dla większości pacjentów jest uciążliwą dolegliwością. Najczęściej przybiera on formę tępego ucisku, który odczuwa się na wysokości łopatek.  Dolegliwość ta budzi duży niepokój i podejrzenie poważniejszych schorzeń kręgosłupa. Należy jednak zaznaczyć, że w wielu przypadkach dolegliwości te wynikają z niegroźnych przyczyn, które można niwelować, sięgając po farmakologię bez recepty oraz ćwiczenia wykonywane w domowym zaciszu. W leczeniu bólu kręgosłupa między łopatkami wynikającego z przeciążenia czy zmęczenia sięgać można np. po leki lub plastry przeciwbólowe. Wskazane jest również zażywanie ruchu i wykonywanie ćwiczeń rozciągających.

Jakie są przyczyny bólu kręgosłupa między łopatkami?

W większości przypadków ból kręgosłupa wynika z przyjmowania niewłaściwej pozycji ciała. Garbienie się czy przebywanie przez długi czas w jednej pozycji może doprowadzić do wystąpienia dolegliwości bólowych również między łopatkami. Takie podłoże ból między łopatkami ma zazwyczaj u osób wykonujących pracę, przy której zmiana pozycji nie jest możliwa np. informatycy, pracownicy biurowi, graficy, copywriterzy, dziennikarze, ale także osoby pracujące przy taśmie produkcyjnej. W ich przypadku wymuszona jest pozycja ciała z pochyloną głową do przodu. To niekorzystnie działa na kręgosłup piersiowy, mięśnie, powięzie i inne tkanki miękkie. Uciskane i spłaszczone powodują ból. Dodatkowo, jeśli nieodpowiednia pozycja ciała wiąże się z garbieniem to pojawić może się ból w plecach przy oddychaniu. Jest on efektem uciskania mięśni grzbietów na struktury narządów wewnętrznych. Powoduje to nie tylko ból przy oddychaniu, ale i problemy z nabieraniem powietrza

Za niegroźne podłoże bólu kręgosłupa między łopatkami uważa się też nieprawidłowe treningi głównie rowerowe i biegowe. Do naderwania lub naciągnięcia mięśnia wywołującego ból między łopatkami mogą przyczynić się też energiczne ruchy angażujące mięśnie łopatek wykonywane bez prawidłowej rozgrzewki. Takie są niezbędne, chociażby przy grze w tenisa. Kontuzje obciążają i forsują obręcz barkową, prowadząc do przeciążenia mięśnia czworobocznego i bólu.

Ból między łopatkami: nerwica

Przewlekłe bóle pleców niepowiązane ze schorzeniami kręgosłupa dotknąć mogą również osoby chorujące na zaburzenia lękowe czyli nerwicę. Ból między łopatkami wystąpić może u nich w sytuacjach stresowych, przy atakach lęku. W tym przypadku ból ma podłoże psychologiczne, dlatego też w leczeniu powinno się zadbać przede wszystkim o wyeliminowanie przyczyny. 

Jakie choroby wywołują ból pleców pod łopatkami?

Ból między łopatkami nie zawsze jest wynikiem niegroźnego urazu lub zmęczenia kręgosłupa, jego podłożem może być też poważna choroba. Schorzenia, którym towarzyszy ta dolegliwość to:

• ucisk na nerwy – pojawia się piekący ból między łopatkami, a także skurcz mięśni; pacjent odczuwa mrowienie po lewej lub prawej stronie; objawy te są wynikiem uszkodzenia nerwu i mają charakter neuropatyczny; w przypadku, gdy dojdzie do porażenia mięśni, to objawem będzie nie tylko ból, ale i odstająca łopatka; przyczyną nerwobólu w łopatce jest neuropatia nerwu grzbietowego łopatki lub neuralgia międzyżebrowa;
• entezopatia wyrostków kolczystych – schorzenie to polega na zwyrodnieniu przyczepionych do kręgosłupa mięśni i więzadeł; ból między łopatkami pojawia się przy przyjęciu określonej pozycji, najczęściej tej, w której przebywa się przez dłuższy czas;
• przepuklina kręgosłupa – ból w plecach między łopatkami pojawia się przy przepuklinie kręgosłupa piersiowego lub szyjnego;
• zwyrodnienie kręgosłupa – za ból pleców na wysokości łopatek odpowiadać może również zwyrodnienie kręgosłupa; przy tej chorobie ból kręgosłupa promieniuje na boki, wywołując spięcie mięśni; czasem oddziałuje nie tylko na łopatki, ale i na żebra połączone z kręgosłupem; przy zwyrodnieniu kręgosłupa najczęściej pojawia się ból w plecach przy oddychaniu;
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – choroba atakuje stawy krzyżowo biodrowe oraz stawy kręgosłupa; w efekcie u pacjentów pojawia się sztywność oraz ból pleców, również ten zlokalizowany w okolicach łopatek;
• kompresyjne złamanie kręgosłupa – schorzenie to powiązane jest z nagłym bólem kręgosłupa między łopatkami, który może promieniować w dół i na boki; do komercyjnego złamania zazwyczaj dochodzi u osób cierpiących na osteoporozę lub przy wypadkach komunikacyjnych, lub upadkach z wysokości;
• choroba Scheuermanna – jest to młodzieńcza osteoporoza kręgosłupa; choroba występuje u osób w wieku nastoletnim; jej objawy to ból pleców między łopatkami oraz wyraźnie pogłębiająca się kifoza piersiowa (nadmierne wygięcie pleców do tyłu), powodujące garb.

Ból pleców między łopatkami wywołany może być nie tylko przez schorzenia kręgosłupa. Występuje on również bardzo często jako objaw zawału serca, przy ataku kamicy pęcherzyka żółciowego (woreczka żółciowego), półpaścu, nowotworach, chorobie refluksowej przełyku, tętniaku rozwarstwiającym aorty, zatorze płucnym. Z racji tego, że ból pleców między łopatkami może towarzyszyć poważnym chorobom, przy jego wystąpieniu zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Pomoże on postawić właściwą diagnozę, a także podpowie, jakie środki zastosować, aby uśmierzyć ból. Należy zaznaczyć, że są takie sytuacje, kiedy ból pleców na wysokości łopatek wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Pogotowie ratunkowe należy wezwać, jeśli ból między łopatkami towarzyszy dusznością, bólowi w klatce piersiowej, zawrotom głowy, zasłabnięciom, zimnym potom, zasinieniem ust i zblednięciem twarzy, silnym przeczuciem, że dzieje się coś niedobrego. Takie symptomy mogą wskazywać na zawał serca, zator płucny lub rozwarstwiającego się tętniaka aorty. Schorzenia te bezpośrednio zagrażają życiu.

Jak leczyć ból między łopatkami?

Postępowanie medyczne w przypadku bólu między łopatkami zależne jest od przyczyny występowania dolegliwości. Stąd tak ważne jest właściwe rozpoznanie przez lekarza. Diagnostyka bólu kręgosłupa między łopatkami zawsze rozpoczyna się od zebrania wywiadu medycznego i określeniu charakteru dolegliwości oraz ich topografii. W trakcie wizyty lekarskiej określona musi zostać też oceniona ruchomość barków. Przy bólu między łopatkami konieczne jest wykonanie badań obrazowych, czyli USG, RTG, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.

Metody leczenie bólu między łopatkami

W pierwszej fazie leczenia bólu między łopatkami zazwyczaj pacjent otrzymuje leki przeciwbólowe. Mają one złagodzić dolegliwości i przyczynić się do zmniejszenia dyskomfortu. W większości przypadków ból kręgosłupa eliminuje się lekami niesteroidowymi przeciwzapalnymi, w skrócie NLPZ. Zastosowanie w kuracji znajdują też miejscowe maści oraz plastry przeciwbólowe takie jak plastry Itami, które przykleja się bezpośrednio na miejsce bólu. W eliminacji bólu pomagają również zabiegi fizykoterapii takie jak fale TENS, pole magnetyczne czy ultradźwięki.

W przypadku, gdy te metody nie skutkują, lekarz może podjąć decyzje o rozpoczęciu leczenia sterydowego. Uzupełnieniem leczenia farmakologicznego mogą być również preparaty o działaniu mikroreklaksacyjnym i przeciwdepresyjnym. Ostatecznością w leczeniu bólu kręgosłupa między łopatkami jest operacja. Zabieg chirurgiczny polega na uciśnięciu tkanki bliznowatej i częściowej rekonstrukcji ścięgien w okolicach łopatki.

Rehabilitacja a ból między łopatkami

Leczenie zachowawcze przy bólu między łopatkami zawsze musi być połączone z rehabilitacją. Zestawy ćwiczeń dla pacjentów układane są przez specjalistów, ma to eliminować ryzyko zbytniego obciążania mięśni. Najczęściej na ból pleców między łopatkami rekomendowane są cienie rozciągające mięśnie piersiowe mniejsze i większe, wzmacniające mięśnie szyi i grzbietu, ćwiczenia oddechowe, korekcyjne i ogólnousprawniające. Pacjent powinien też nauczyć się przyjmowania i utrzymania właściwej pozycji ciała.

 Lek. Michał Dąbrowski