Ból kolana przy zginaniu – jakie są jego przyczyny?

Staw kolanowy dźwiga ciężar całego ciała, narażony jest na wiele kontuzji oraz schorzeń. Nie bez powodu ból kolana przy zginaniu to jedna z częstych dolegliwości, która skłania wiele osób do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub ortopedy. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu kolana przy zginaniu? Jak uśmierzyć dolegliwości bólowe i odzyskać swobodę ruchów w stawie kolanowym? 

Podstawowe funkcje stawu kolanowego

Zanim przedstawimy czynniki sprawcze bólu kolana przy zginaniu, warto krótko omówić ten skomplikowany i jakże ważny staw. Wielu z nas nie jest świadomych, że staw kolanowy (z łac. articulatio genus) to największy staw w ciele człowieka – łączy udo z podudziem, utrzymuje ciężar całego ciała, stabilizuje postawę w czasie ruchu. Staw ten poddawany jest niemal ciągłemu obciążeniu. Co może powodować ból kolana przy zginaniu?

Ból kolana przy zginaniu – przyczyny dolegliwości bólowych kolan

Dolegliwości bólowe stawu kolanowego w tylnej części (przy zginaniu) to zwykle efekt zmian zwyrodnieniowych (zwyrodnienie stawu polega na stopniowej degeneracji tkanek – chrząstki, łąkotki, więzadeł), stanów zapalnych lub urazów mechanicznych. Ból kolana przy zginaniu może mieć związek z intensywnym (wyczynowym) uprawianiem sportu – na tego typu dolegliwości bólowe skarżą się przede wszystkim biegacze oraz osoby uprawiające dyscypliny drużynowe takie jak:  piłka nożna, ręczna, siatkówka i koszykówka. Najczęstsze przyczyny bólu kolana to:

• torbiel Bakera (inaczej torbiel dołu podkolanowego – pod kolanem tworzy się cysta wypełniona płynem, może towarzyszyć jej opuchlizna. Przy zgięciu kolana pacjent odczuwa ból, torbiel jest wyczuwalna w badaniu palpacyjnym),
• tętniak tętnicy podkolanowej (jest to schorzenie występujące u starszych osób, ma związek z utratą elastyczności i twardnieniem ścian tętnicy),
• chondromalacja rzepki (stopniowe zmiękczanie tkanki chrzęstnej powoduje jej osłabienie i pęknięcia),
• zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego (chory może mieć problemy z pełnym wyprostowaniem kolana),
• kolano skoczka (inaczej entezopatia więzadła rzepki, występuje u osób uprawiających dyscypliny sportowe z elementami wyskoku np. łyżwiarzy, siatkarzy, koszykarzy),
• uraz tylnego rogu łąkotki (powstaje najczęściej na skutek zmian degeneracyjnych, oprócz bólu okolicy podkolanowej chorzy mogą skarżyć się na uczucie niestabilności i „uciekania” kolana).

Ból kolana w tylnej części może być też objawem zapalenia ścięgna mięśnia brzuchatego łydki lub zapalenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda. Jak w takim razie uśmierzyć uciążliwy ból i odzyskać pełną sprawność stawu? 

Jak pozbyć się bólu kolana przy zginaniu? Metody leczenia dolegliwości

Dolegliwości bólowe kolana mogą bardzo utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jak radzić sobie w tej sytuacji? Leczenie należy rozpocząć od usunięcia przyczyny bólu. Jeśli dolegliwości bólowe to efekt przeciążeń i urazów, konieczne jest prowadzenie oszczędzającego trybu użycia i czasowa rezygnacja z aktywności fizycznej. W przypadku zmian zwyrodnieniowych ulgę choremu mogą przynieść niesteroidowe leki przeciwzapalne z grupy NLPZ w postaci tabletek i nie tylko (ból kolana przy zginaniu można zlikwidować również przy pomocy przeciwbólowych maści, żeli i plastrów leczniczych z diklofenakiem – np. Itami. Warto dodać, że diklofenak podany w plastrze, stopniowo przenika w ogniska stanu zapalnego i bólu, co przynosi efekt nawet do 12 godzin. Skuteczną metodą leczenia jest również rehabilitacja. Szeroka gama zabiegów fizykoterapii zmniejsza, nieprzyjemne dolegliwości, przyspiesza regenerację stawu i powrót do zdrowia (np. zabiegi laserem i falą uderzeniową, krioterapia, masaż łącznotkankowy, kinesiotaping).

Domowe sposoby na ból kolana przy zginaniu

Zwolennicy tradycyjnych metod na ból kolana przy zginaniu, mogą spróbować naprzemiennego polewania ciepłą i zimną wodą (tylko w przypadku braku ostrego stanu zapalnego i obrzęku). Pomocne mogą być też kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe, okłady z borowiny, czy napary z imbiru, kurkumy, nagietka, szałwii, arniki, rumianku. Jeśli ból kolana przy zginaniu przybiera na sile i nie mija, warto skorzystać również z pomocy lekarza.

Ból kolan – działania profilaktyczne

Jak dbać o stawy kolanowe, aby zapobiec ryzyku wystąpienia bólu kolana w przyszłości i cieszyć pełnią zdrowia? Należy dbać o zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały oraz utrzymywać prawidłową masę ciała (nadwaga i otyłość obciąża kolana – co sprzyja nieodwracalnym procesom zwyrodnieniowym). Szczególnie cenne są produkty zawierające wapń oraz witaminę D. 

Wskazana jest również regularna aktywność fizyczna, dostosowana do wieku i stanu zdrowia pacjenta – sport rozluźnia i dotlenia tkanki wokół stawu. Jakie dyscypliny sportowe są bezpieczne dla naszych kolan? Osoby, które chcą zapobiec problemom z kolanami, powinny pływać, spacerować, jeździć na rowerze, ćwiczyć aqua aerobic. W trosce o zdrowie stawów można wykonywać również lekkie ćwiczenia rozciągające z elementami jogi. Warto również poprosić znajomego fizjoterapeutę o przygotowanie zestawu ćwiczeń wzmacniających stabilizację kolan, które będą miały charakter profilaktyczny. Pamiętamy, żeby nie przesadzać z intensywnością i częstotliwością treningów – w przypadku wcześniejszych problemów z bólem kolana przy zginaniu, prostowaniu, chodzeniu, czy bieganiu, wskazana jest konsultacja z fizjoterapeutą lub ortopedą.

Ból kolana przy zginaniu może mieć zróżnicowaną etiologię. Pamiętajmy, aby nigdy nie lekceważyć dolegliwości bólowych stawu kolanowego oraz innych, towarzyszących objawów jak np. opuchlizna, czy brak pełnego zakresu ruchomości – symptomy te powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, reumatologa lub ortopedy. Im szybciej podejmiemy leczenie, tym większe szanse na 100% powrót do sprawności.

Lek. Michał Dąbrowski